Дунёдаги энг қиммат 10 та кимёвий модда

Кўпчилигимиз болалигимиздан дунёдаги энг қиммат металл олтин деб ҳисоблаймиз. Сал улғайиб, қимматроқ металл – платина эканлигини билганмиз. Ҳозирги кунга келиб, платина дунёдаги энг қиммат металл эмас. Бошқа, қимматроқ металлар ҳам бор. Лекин қайси бири?

metal-ximiya-kimyoСайёрамизда турли хил кимёвий ва биологик элементлар мавжуд, аммо уларнинг барчаси ҳам табиатда тез-тез учрамайди. Бу эса муайян модданинг нархига таъсир етувчи ва белгиловчи омиллардан биридир.

 

Нархлар ҳақиқатан ҳам астрономик деб аталадиган ва энг қиммат металлар сарасига Калифорния-252 ва осмий-187 изотоплари киради.

 

1. Калифорний-252

metal-ximiya-kimyo

Калифорний-252 нинг 10 грамми «атиги» 1 миллион доллар туради. Умуман, дунёда бу металлнинг 5 граммидан кўпи йўқ. Бу радиоактив модда бўлиб, парчаланиш даврида унинг бир грами 200 килограмм радий чиқарган энергияга тенг.

 

2. Осмий-187

metal-ximiya-kimyo

Ушбу металнинг майда кристалли кукун шаклидаги нархи 200 000 АҚШ долларни ташкил этади. У Калифорниум сингари фақат изотоп шаклида мавжуд. У табиатда соф шаклда учрамайди, экстракция (моддани кимёвий усул билан ажратиб олиш) жуда мураккаб жараён бўлиб, унинг давомийлиги тўққиз ойдан иборат.

 

3. Родий

metal-ximiya-kimyo

Родийнинг бир грамм нархи – 113,1 доллар. Родий моддасининг биринчи иккитасидан фарқи, у табиатда соф шаклда учрайди. Умуман олганда, дунёда родий миқдори бир неча тоннага баҳоланмоқда. Родий ҳар йили қазиб олинади, ўлчови атиги юз килограммдир. Ташқи томондан, металл алюминийга ўхшайди, аммо унинг зичлиги жудаям юқори.

 

4. Платина

metal-ximiya-kimyo

Платинанинг 1 грамм баҳоси 52,7 АҚШ доллари. Платинани оқ олтин деб ҳам аташади. У табиатда соф шаклда, кўпинча бошқа металлар билан қотишмаларда содир бўлмайди. Aжратиш бошқа кимёвий реакциялар ёрдамида азот ва хлорид кислота аралашмаси бўлган махсус қозонларда амалга оширилади.

 

5. Олтин

metal-ximiya-kimyo

Олтиннинг 1 грами 56,9 доллар туради. Бу дунёдаги энг машҳур металл ҳисобланади. Табиатда олтин фақат соф шаклда учрайди, у коррозияга учрамайди, бир ҳил, ихчам, заргарлик буюмлари ясаш учун идеал: бир граммдан 2,4 км.(!) узунликдаги симни чизиш мумкин.

 

6. Осмий

metal-ximiya-kimyo

Осмийнинг 1 грами 41,6 доллар туради. Метал номи унинг ёқимсиз ҳидан келиб чиққан бўлса ажабмас (юнонча «osme» – ҳид). Табиатда у соф шаклда учрамайди, фақат минераллар таркибида иридий билан бирга учраб туради. Ер қобиғида жуда оз осмий мавжуд бўлиб, бу унинг юқори нархига таъсир қилади. Америка Қўшма Штатларида йилига тахминан 100 килограмм осмий қазиб олинади.

 

7. Иридий

metal-ximiya-kimyo

Иридийнинг 1 грами 35 доллар. Қалайга ўхшаш кумуш-оқ рангга эга. Юқори қаттиқлик ва оғирликка эга бўлгани билан у жуда нозик. Платинага қўшимча сифатида ишлатилади. Ҳатто 1:10 нисбатда ҳам ҳосил бўлган қотишма платинадан уч баравар қаттиқроқ. Шуни таъкидлаш керакки, иридий ва платина қотишмасидан оғирлик ва узунлик стандартлари ишлаб чиқарилади.

 

8. Рутений

metal-ximiya-kimyo

Бир грамм рутений метали учун бозорда 28 доллар тўлашади. У платина гуруҳига киритилган қаттиқ, аммо жуда мўрт металл ҳисобланади. Кўпинча электроника саноатида резисторлар ва босма схемаларни ишлаб чиқаришда қўлланилади. Унинг ёрдами билан хлор ҳам олинади.

 

9. Палладий

metal-ximiya-kimyo

Паладийнинг 1 грамм нархи 21,2 долларни ташкил этади. Чиройли оқ рангга эга. Металл анча енгил, эгилувчан, осон эрийди, коррозияга чидамли. Паладий бошқа платина гуруҳидаги металларга нисбатан юқори эгилувчанлика эга.

 

10. Серебро

metal-ximiya-kimyo

Кумуш – заргарлик буюмларида ишлатиладиган энг арзон металлардан биридир. Кумуш жуда кўп хусусиятларга эга ва шу билан бирга унинг нархи грамм учун 1,1 доллардан ошмайди. Кумуш кўплаб аёлларнинг севимли металлидир :).

 

🔥9.8 K марта кўрилди

Fikr bildirish

55863853