Инглиз тилида олмошлар (Pronouns)

Ko‘rishlar soni 4,219

Гапда от ва сифатнинг ўрнига ишлатиладиган сўз туркуми олмошдир. Олмошларнинг инглиз тилида бир неча тури мавжуд бўлиб, улар қуйидагилардир:

Кишилик олмошлари (Personal Pronouns)

I, you, he / she / it, we, they, me, him, her, it, us, them

Эгалик олмоши (Possessive Pronouns)

my, your, his, her, its, our, their, mine, yours, his, hers, ours, theirs

Кўрсатиш олмошлари (Demonstrative Pronouns)

this, that, these, those, such

Ўзлик олмошлари (Reflexive Pronouns)

myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves

Биргалик олмошлари (Reciprocal Pronouns)

each other, one another

Сўроқ олмошлари (Interrogative Pronouns)

who, what, which, whose, whoever, whatever, whichever

Нисбий олмоши (Relative Pronouns)

who, whose, which, that

Ноаниқ олмоши (Indefinite Pronouns)

some, something, somebody, someone, any, anything, anybody, anyone

Инкор олмоши (Negative Pronouns)

no, nothing, nobody, no one, none, neither

Гумон (айирувчи) олмошлари (Indifinite Pronouns)

other, another

Умумлаштирувчи (универсал) олмошлар (Universal Pronouns)

all, each, both, either, every, everything, everybody, everyone

Инглиз тилида олмошларнинг ишлатилиши

Кишилик олмошлари

Кишилик олмошлари (Personal Pronouns) икки келишика эга, бош (nominative) ва объект (objective) келишиклар. Бош келишикдаги олмошлар эга ва кесим вазифаларида қўлланади.

My name is Jasur. I am a student.
Менинг исмим Жасур. Мен талабаман.

My friend’s name is Sultan. He is not a student.
Дўстимнинг исми Султон. У талаба эмас.

This is my sister. She is a dentist.
Бу менинг синглим. У тиш шифокори.

That is a book. It is a text-book.
Анави китоб. У дарслик.

My family is large. We are five.
Менинг оилам катта. Биз беш кишимиз.

Do you speak English?
Сиз инглизча(ни) гаплашасизми (биласизми)?

My parents are not at home now, they are in Italy.
Ота-онам ҳозир уйда эмас. Улар Италияда.

Объект келишигидаги кишилик олмошлари тўлдирувчи ва ҳол вазифаларида ишлатилади:

He met me/us at the railway station.
У мени/бизни темирйўл бекатида кутиб олди.

The teacher helped me/us to translate the text.
Ўқитувчи менга/бизга матнни таржима қилишда ёрдам берди.

A man asked me/us the way to the station.
Бир киши мендан/биздан темирйўл бекатига борадиган йўлни сўради.

Do you know him/them?
Сиз уни/уларни биласизми?

Please, write him/them a letter.
Илтимос, унга/уларга хат ёзинг.

The teacher asked him/them to repeat the grammar rules.
Ўқитувчи ундан/улардан грамматика қоидаларини қайтаришни илтимос қилди.

Susan is arriving this evening. Meet her at the airport.
Сюзан бугун кечқурун етиб келади. Уни аэропортда кутиб олинг.

Susan and Tom are arriving this evening. Meet them at the airport.
Сюзан ва Том бугун кечқурун етиб келишади. Уларни аэропортда кутиб олинг.

My sister lives in England now. Yesterday I wrote her a letter.
Синглим ҳозир Англияда яшайди. Кеча мен унга хат ёздим.

Do you help them with their home works?
Уй вазифаларини бажаришда уларга ёрдам берасизми?

The woman carrying a black case looked suspicious and the customs officer asked her to open the case.
Қора жамадон кўтарган аёл шубҳали кўринди ва божхона офицери ундан жамадонини очишини сўради.

The book is on the table. You can take it.
Китоб столнинг устида. Уни олишинг мумкин.

The dog was sitting at the door. The boy opened the door and gave it a bone.
Ит эшик тагида ўтирар эди. Бола эшикни очиб, унга суяк берди.

He ва she олмошлари жинсига қараб жониворларга нисбатан ҳам қўлланиши мумкин:

The dog is looking for his/her/its bone.
Ит суягини қидиряпти.

The hen cackled after she/it laid her/its egg.
Тухумини туғиб бўлгач, товуқ қақиллади.

Учинчи шахс бирлик олмоши it ҳамма жонсиз нарсаларга нисбатан ишлатилади, бироқ ship (кема)га нисбатан доим she ишлатилади. Баъзан инсонга жуда яқин бўлган нарсалар (масалан, автомобил) кўпинча аёлга қиёсланиб she олмоши билан ифодаланиши мумкин.

Анъанага кўра he аралаш гуруҳларга ёки жинси номаълум бўлган гуруҳларга нисбатан ишлатилиб келган. Лекин ҳозир кўпчилик буни маъқулламайди ва бу муаммони олмошнинг кўплик шаклини (they) ишлатиш орқали четлаб ўтиш мумкин.

Анъанавий: Everybody brought his own book.
Ҳар ким ўз китобини олиб келди.
Ноқулай: Everybody brought his or her own book.
Ҳар ким ўз китобини олиб келди.
Қулай: All the students brought their own bookes.
Талабаларнинг ҳаммаси ўз китобларини олиб келдилар.

Эгалик олмошлари

Кишилик олмошларининг (Possessive Pronouns) ҳар бири ўзининг эгалик олмошига эга. Эгалик олмошларининг икки шакли бор. Биринчиси оддий шакли бўлиб гапда аниқловчи вазифасида келади. Иккинчиси мутлоқ шакли бўлиб, гапда отлар ўрнида ишлатилади.

Эгалик олмошларининг оддий шакллари:

My brother is an investigator. His name is Charly.
Менинг акам терговчи. Унинг исми Чарли.

Susan is not at home, she is at her aunt’s.
Сюзан уйда эмас, у холасиникида.

Ted washed his face and put on his glasses.
Тед юзини ювди ва кўзойнагини тақди.

This word is not clear to me. I don’t know its meaning.
Бу сўз менга тушунарли эмас. Мен унинг маъносини билмайман.

These people are from England and their language is English.
Бу одамлар Англиялик ва уларнинг тили инглизча.

Эгалик олмошларининг мутлоқ шакллари гапда отнинг ўрнида ишлатилади.

This book is not mine, it is yours.
Бу китоб меники эмас, у сеники.

My family lives in Oregon, but his lives in California (his family).
Менинг оилам Орегонда яшайди, лекин уники Калифорнияда яшайди.

Their country is England but ours is Uzbekistan.
Уларнинг юрти Англия, лекин бизники Ўзбекистондир.

Our country is Uzbekistan but theirs is England.
Бизнинг мамлакатимиз Ўзбекистон, лекинг уларники – Англия.

Кўрсатиш олмошлари

Кўрсатиш олмошлари (Demonstrative Pronouns) якка ҳолда олмош сифатида ёки отлардан олдин аниқловчи сифатида қўллаш мумкин. Кўрсатиш олмошлари масофа ёки масофага боғлиқ бўлмаган номувофиқликни ифодалайди.

Сўзловчига яқинроқ бўлган нарса/шахс ёки қиёсланаётган икки нарсадан биринчисини ифодалаш учун this [ðɪs] олмоши ишлатилади ва ўзбек тилига “бу”, “ушбу”, “шу”, “мана бу”, “буниси” каби олмошлар билан таржима қилинади.

Унинг кўплик шакли these [ði:z] бўлиб, от ўрнида ишлатилганда ўзбек тилига кўпликда (“булар”, “шулар”, “мана булар”, “мана шулар”, “булари”, “шулари” тарзида), бирор отни аниқлаб келганда эса бирликда таржима қилинади.

This is my friend.
Бу – менинг дўстим.

This man is our teacher.
Бу киши – бизнинг ўқитувчимиз.

These are my books.
Булар – менинг китобларим.

These books are not expensive.
Бу китоблар қиммат эмас.

Сўзловчидан узоқроқ бўлган нарса/шахс ёки қиёсланаётган икки нарсадан икккичисини ифодалаш учун that [ðæt] олмоши ишлатилади ва ўзбек тилига “у”, “ўша”, “анави”, “ана шу” каби олмошлар билан таржима қилинади. Унинг кўплик шакли those бўлиб, ўзбек тилига “улар”, “ўшалар”, “ана улар” каби олмошлар орқали таржима қилинади. Аниқловчи вазифасида келганда одатда бирлик шаклида таржима қилинади.

That is not my book.
У менинг китобим эмас.

That man didn’t tell me his add
Ўша киши менга манзилини айтмади.

Those roses are more beautiful
Анави атир гуллар чиройлироқ.

Those are not your books.
Улар менинг китобларим эмас.

Those “кишилар”, “одамлар”, “шахслар” маьносида ҳам ишлатилади.

Those who eat too much gain weight.
Жуда кўп овқат йейдиган оданиларнинг (кишилар/шахсламинг) вазни оғирлашади.

Those who are friendly have many friends.
Хушмуомала кишиларнинг дўстлари кўп бўлади.

Биргалик олмошлари

Ҳозирги замон инглиз тилидаги each other [iːtʃ] [ˈʌðər] ва one another [wʌn] [əˈnʌðər] олмошлари биргалик олмошлари (Reciprocal Pronouns) ҳисобланади.

each other – бир-бир(лар)и (-ни/-га/-да/-дан)
one another – бир-бир(лар)и (-ни/-га/-да/-дан)

Martha and Harold gave each other gifts on their wedding anniversary.
Марта ва Гаролд никоҳ юбилейларида бир-бирларига совғалар беришди.

The students greeted each other after their long summer vacation.
Узоқ ёзги таътилдан сўнг талабалар бир-бирларини олқишладилар.

Members of the class were asked to prepare questions for one another.
Синф аъзоларидан бир-бирларига саволлар тайёрлаш сўралди.

«Умид» Ихтисослашган Давлат Умумтаълим мактаб-интернати ўқитувчиси Шукуров Шаҳзод тайёрлади.

O‘xshash mavzular:

Нима учун инглиз тилида I (Мен) катта харфда ёзилади?

Тил ўрганмоқчи бўлганлар учун маслаҳатлар

Чет тилини тез ўрганиш сирлари

Ўзбек, рус ва инглиз тилларида сабзавотларнинг аталиши (видео)

Инглиз тилида сон ва унинг турлари (видео)

Ўзбек, рус ва инглиз тилларида спорт турларининг аталиши (видео)

английский язык, дарс, инглиз тили, инглиз тилини ўрганамиз, олмош, урок

Ta’lim / Образование

Ta’limga va tarbiyaga oid portal

Tilni tanlang:

Nimani qidiramiz?