O‘tgan yili dunyodagi eng noodatiy, eng katta va eng shov-shuvli kutubxonalardan biri – Mexiko shahridagi Vaskonselos kutubxonasi (Biblioteca Vasconcelos) qayta ochilganiga 15 yil to‘ldi.
Mega kutubxonasi deb ham ataladigan Vaskonselos kutubxonasi bog‘i Mexiko shahrining markazida (Buenavista tumani, Kuautemok) joylashgan. U faylasuf, siyosatchi va Meksika Milliy kutubxonasining sobiq prezidenti Xose Vaskonselos sharafiga nomlangan.
Kutubxona 38 000 kvadrat metr maydonni egallaydi va uning dastlabki rejalashtirilgan qiymati 954 million peso (taxminan 98 million AQSh dollari) edi.
Vaskonselos – yashil va suv bilan o‘ralgan po‘lat, beton va shishadan yasalgan siklop konstruktsiyasi, uning markazida kulrang kit skeleti osilgan. Shisha devorlar, assimetrik pollar, cheksiz kitob javonlari orasidagi balkonlar va yo‘llarning chigal tarmog‘i tashrif buyuruvchilarga kitob olamida tom ma’noda adashib qolish imkonini beradi.
Bu kutubxona yozuvchi Xorxe Luis Borxesning kitoblaridan chiqqanga o‘xshaydi, uning hikoyalarida labirint kutubxonasi bo‘lgan.
Vaskonselos kutubxonasi me’mor Alberto Kalax tomonidan ishlab chiqilgan. Loyiha jamoat kutubxonasini botanika bog‘i bilan birlashtiradi. Loyiha muallifining fikricha, davlat tomonidan moliyalashtiriladigan jamoat binolarini rejalashtirish har doim avtomobilsiz, ochiq, ko‘kalamzorlashtirilgan joylarni kengaytirishga yordam berishi kerak.
Sobiq bo‘sh maydonda qurilgan bog‘ binosi shahar ekologiyasining yangi qutbini yaratadi. Kutubxonaning botanika bog‘i endemik Meksika florasining keng majmuasini o‘z ichiga oladi. O‘qish zonalari foydalanuvchiga tabiat bilan bevosita aloqa qilish bilan tajriba o‘tkazish imkoniyatini beradi. Barcha xonalarda tabiiy yorug‘lik va shamollatish mavjud. Vaskonselos – bu o‘simliklardan dengiz orqali o‘z vaqtida suzib yuradigan o‘ziga xos katta kema.
Shu bilan birga, kutubxona – bog‘-kema qurilishi janjalsiz o‘tmadi. Kutubxonaning tantanali ochilishi 2006 yil 16 mayda Meksika prezidenti Visente Foks ishtirokida bo‘lib o‘tdi. Biroq, 2007 yil mart oyida kutubxona yopildi, chunki uning konstruksiya nuqsonlari tufayli uni ishlatish mumkin emasligi aniqlandi.
Meksika bosh auditori 36 ta qurilish qoidabuzarliklarini aniqladi va federal hukumat xodimlarini jinoiy javobgarlikka tortish uchun 13 ta taklif kiritdi. Tekshiruv davomida, xususan, qiymati 15 million peso (taxminan 1,4 million AQSH dollari) boʻlgan marmar bloklarning yoʻqolgani aniqlandi. Qurilish ishlari noto‘g‘ri boshlanganidan keyin kutubxonani ta’mirlash qiymati 32 million pesoni (taxminan 3 million AQSh dollari) tashkil etdi.
Nihoyat, Vaskonselos kutubxonasi 2008 yil noyabr oyida jamoatchilik uchun qayta ochildi.
