Maktab juda qiziqarli joy. Farzandlarimiz vaqtining yarmidan ko‘pini maktabda o‘tkazadilar. Ushbu sahifada maktabga oid qiziqarli faktlarni to‘pladik. Shunday qilib, boshlaymiz…
Maktab (arabcha مكتب) so‘zi so‘zma-so‘z “ular yozadigan joy” deb tarjima qilinadi. U yozish stoli bilan bir qatorda maktab ma’nosida ham qo‘llaniladi. Bu turli tillarda turlicha eshitiladi: mekteb, maktab, maktap va boshqalar. Maktablar kuttab (arabcha maktab) deb ham nomlanadi. Arab dunyosida maktab faqat boshlang‘ich maktab degan ma’noni anglatishiga qaramay, fors tillarida bu so‘z boshlang‘ich va o‘rta maktab degan ma’noni anglatadi. Ibn Sino ham ushbu atamani ishlatgan.
Dunyoning 43 mamlakatida o‘quv yili 1 yanvarda, 16 mamlakatda mart oyida boshlanadi. O‘quv yili 1 sentyabr kuni 122 mamlakatda boshlanadi.
XIX asrda Qo‘shma Shtatlarda bolalar zamonaviy ma’noda yozgi ta’tilga chiqmaganlar. Qishloq joylaridan kelgan bolalar o‘rim-yig‘im paytida ota-onalariga yordam berish uchun jo‘nab ketishgan, “shaharliklar” esa har uch oyda bir hafta dam olishgan. 19-asrning oxirida barcha o‘quvchilarga bir xil ta’til vaqti berila boshlangan. Keyinchalik charchoqni kamaytirish maqsadida ta’tilni uzaytirish taklifi berilgan.
Chexiyada eng yuqori ball “1”, eng past “5” hisoblanadi. Fransiyada odatda 20 ballik reyting tizimi mavjud.
Pazl(bo‘laklarni yig‘ish)ning paydo bo‘lish tarixini maktab bilan bog‘lash mumkin, chunki u birinchi marta ta’lim maqsadida ixtiro qilingan. Bolalarga Yevropa xaritasini bo‘laklarga bo‘lib, keyin yig‘ish taklif qilingan.
Bitiruvchilarning eng ko‘p sonli uchrashuvlaridan biri Germaniyada bo‘lib o‘tgan, maktabning 100 yilligiga 2,5 mingdan ortiq bitiruvchilar yig‘ilgan.
Maktabda uch oy o‘qiganidan so‘ng, 7 yoshli Tomas Edison ota-onasiga ilova qilingan yozuv bilan uyiga jo‘natildi. Maktabda g‘azablangan o‘qituvchi bolani haqida yumshoq qilib aytganda “tormoz” deb laqab quygan. O‘qituvchilar Tomasning doimiy “nima uchun?” degan savoli o‘qituvchilarning tez-tez jaxlini chiqarardi.
Dunyodagi eng katta maktab Hindistonda joylashgan bo‘lib, 45 ming o‘quvchiga mo‘ljallangan. Ushbu maktab Laknau shahrining markazida joylashgan. 1959 yilda Bharti Gandi rafiqasi (Bharti and Jagdish Gandhi) bilan birga asos solgan.
Rossiyadagi birinchi rasmiy va davlat maktabi Pyotr I davrida paydo bo‘lgan, bu 12-17 yoshli o‘g‘il bolalar uchun edi.
Eng uzoq ta’lim Buyuk Britaniyada bo‘lgan. Muayyan Robert Kronin 52 yil o‘qigan va 72 yoshida maktabni bitirgan.
Eng qimmat ta’lim Xalqaro yosh xonimlar va janoblar maktabida. Bir oylik mashg‘ulot uchun mashg‘ulotlar 77500 dollarni tashkil qiladi.
Eng qadimgi ta’lim muassasasi — Marokashning Fa’s shahrida joylashgan Karaouin musulmon universiteti hisoblanadi. U xijriy 859 yilda tashkil etilgan.
Eng uzoq dars 54 soat davom etgan. Avstraliyada biologiya fan professori 2003 yilda shunday ma’ruza o‘qigan.
Dunyoda noyob maktablar ko‘p: “ko‘chmanchi maktablar”, “yer osti maktablari”, “musiqa orqali o‘rganish”, “suzuvchi maktablar”, “intizomsiz maktablar” va boshqalar mavjud.
Norvegiyadagi maktablarning o‘quvchilari yosh guruhlariga bo‘linadi – boshlang‘ich sinflar, 14 yosh va 18 yosh.
